Napisane przez: malwina2o | 17 stycznia, 2008

Nasze wspaniałe Tatry

Dlaczego Tatry??

Nigdy nie byłem w naszych pięknych polskich górach. Moja Wspaniała Malwinka jeździ tam co roku i namawia mnie abym razem z Nią zdobył szczyty Tatr. W oparciu o doświadczenia (wyłącznie Malwiny) przedstawimy kilka ciekawych miejsc 😉

Tatry (514.5) – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat (Karpaty Zachodnie). Powierzchnia Tatr wynosi 785 km², z tego 175 km² (ok. 25%) leży w granicach Polski, ok. 610 km² (75%) na terytorium Słowacji. Długość Tatr mierzona od Przełęczy Huciańskiej (ok. 900 m n.p.m.) do wschodnich podnóży Kobylego Wierchu, a ściślej Przełęczy Ździarskiej (1075 m n.p.m.) wynosi w linii prostej 53 km, a ściśle wzdłuż grani głównej 80 km.

Tatry są objęte ochroną przez ustanowienie na ich obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Tatry niewątpliwie należą do najlepiej zbadanych regionów geograficznych na świecie; ich środowisko przyrodnicze jest od ponad dwóch wieków obszarem szczegółowych studiów. Pomimo to w wielu dziedzinach nauk wiedza o Tatrach jest jeszcze silnie fragmentaryczna; istnieją zagadnienia nie analizowane do tej pory przez badaczy lub traktowane w sposób silnie marginesowy. Do zagadnień tych należy problem granic Tatr, a zatem określania w sposób możliwie ścisły – opierając się na kryteriach przyrodniczych – gdzie Tatry się „zaczynają” czy też „kończą”.

Historycznie rzecz biorąc pierwszą próbę określenia granicy Tatr przeprowadził S. Eliasz-Radzikowski w 1900 roku. Wytyczył on granicę biegnącą wzdłuż ważniejszych potoków w otoczeniu Tatr (m.in. Bielskim, Jaworowym, Podgórzanskim, Porońcem, Zakopianką, Cichą Wodą, Czarnym Dunajcem). Przyjęcie kryterium hydrograficznego spowodowało włączenie do Tatr m.in. południowej części Kotliny Podhala. Obszar Tatr „zmniejszyli” znacznie Z i W.H. Paryscy w Encyklopedii Tatrzańskiej (1973), proponując jednak przebieg nie przyrodniczy, lecz wzdłuż otaczających Tatry dróg. W wielu miejscach (np. w okolicach Zakopanego) drogi te nawiązują do granic przyrodniczych, istnieje szereg odcinków, gdzie granica „drogowa” jest trudna do zaakceptowania, np. w rejonie Zdziaru czy też Wierchu Porońca i Łysej Polany i to nie tylko dlatego, że Droga Oswalda Balcera tworzy tam serpentyny. Wielka Encyklopedia Tatrzańska (1995) koryguje w kilku miejscach przebieg granicy Tatr, ale nadal trudno uznać ją granicę przyrodniczą Pomimo to granica ta jest w powszechnym użyciu, nie tylko w przewodnikach turystycznych, ale także w publikacjach naukowych.

Moje zainteresowania północną granicą Tatr mają już swoją historię. Dylematy związane z przebiegiem północnej granicy Tatr, wraz ze wstępną koncepcją jej przebiegu prezentowałem po raz pierwszy w 1991 roku, w pracy (nie publikowanej) przygotowanej dla Komisji Egzaminacyjnej na I klasę przewodnicką. W 1995 przygotowałem artykuł na ten temat, przedstawiony jako poster na konferencji TPN i PTPiNoZ w Zakopanem w 1995. Był on publikowany w 1996 w tomie pokonferencyjnym. Od tego czasu koncepcja uległa bardzo nieznacznym zmianom, a przede wszystkim stała się jedną z podstaw moich innych publikacji, m.in. o charakterze metodologicznym, a także dotyczących zróżnicowania regionalnego Tatr.


Dodaj komentarz

Kategorie